Het is zondagochtend, de kinderen zijn net weg en er hoeft even helemaal niks. En toch voel ik me onrustig. Voor ik het weet sta ik klusjes te doen; even die was ophangen, dat mailtje typen en stofzuigen. En dat terwijl ik me toch echt had voorgenomen om niks te doen, te genieten van de rust en ‘quality time’ te hebben met mijn man…. Bij hem merk ik trouwens hetzelfde. Het is alsof de trein wel tot stilstand is gekomen, maar wij nog gewoon door denderen.
Tja, vertragen kost soms wat tijd. Want als je constant bezig bent is het niet alsof je zomaar de knop kunt omzetten en van de 5de versnelling in één klap naar diepe ontspanning komt. Maar wat wel handig is, is weten hoe je terug moet schakelen. Want echt kunnen ontspannen is belangrijk. Niet alleen om op te laden, maar ook voor dingen als inspiratie en creativiteit. De beste ideeën komen namelijk vaak na zo’n moment van helemaal niks doen (neem het voorbeeld van Isaac Newton en de appel die op zijn hoofd viel). Voorwaarde is dan wel dat je hoofd ook even uitschakelt; het werkt niet om jezelf te dwingen niks te doen omdat je weet dat dat goed voor je is, terwijl je gedachten alle kanten op vliegen en je alleen maar onrustiger wordt omdat het je niet ‘lukt’.
Dus mocht je je weleens in zo’n situatie bevinden, dan heb ik een gouden tip: richt je aandacht op je lichaam. Stop met wat je aan het doen bent en voel in je lijf waar je nu – precies in dit moment – het meeste behoefte aan hebt. Laat je hoofd maar druk zijn, dat mag, maar richt je aandacht op wat je lichaam nu aangeeft. Welke sensaties neem je waar? Wat zijn de signalen die je lijf je geeft? Geef dat de ruimte. En volg ze als het goed voor je voelt (maar dat hoeft niet eens, alleen waarnemen doet ook al veel). Merk dan na een kwartiertje maar eens op wat het effect daarvan is (ook voor dat drukke hoofd ;))
Terugkomend bij mijn onrustige zondagochtend; het duurde even voor ik het doorhad, maar plots voelde ik het. Mijn adem die hoog zat, de spierspanning in mijn lichaam en de druk op mijn borst. Ik keerde naar binnen en vroeg aan mijn lijf wat het wilde. Toen was het wel even zoeken want mijn man verstopt zich graag tussen het groen (als niet onze tuin, dan het voedselbos om de hoek), maar niet veel later hielden we elkaar vast. Et voilà : een diepe zucht, ontspannen spieren en rust in mijn hoofd. Zo simpel kan het zijn – als je maar weet wat je werkelijke behoefte is, onder al die activiteit. En hoe je díe dan kunt vervullen.
Hoe zit dat bij jou? Kun jij helemaal ontspannen als je even niks te doen hebt? Of voel je je dan onrustig worden? En gaat je hoofd 101 ‘nuttige’ dingen verzinnen om te doen? Als je dat wel herkent, is dit in een notendop het stappenplan om tot meer ontspanning te komen: 1) Dwing jezelf tot afscheid van computer en telefoon (Netflix en social media tellen niet mee als het gaat over niks doen). 2) Richt je op je zintuigen en fysieke sensaties in je lichaam. 3) Vraag dan aan je lijf wat het nodig heeft. Welke verlangen of welke behoefte ligt er vlak onder de oppervlakte? En als je dat niet direct helder krijgt, ook geen punt. Je hebt dan in ieder geval even aandacht gegeven aan jezelf en je aandacht ergens anders op gericht dan je to-do lijstje. Dat alleen al geeft ruimte voor iets nieuws. Je lichaam leren volgen kost tijd en gaat meestal niet vanzelf, zeker niet als je een sterk hoofd hebt. Maar ook hiervoor geldt: oefening baart kunst! En wat het je oplevert is meer dan de moeite waard.
Wat een gekke tussentijd is dit…..Goed, de scholen gaan weer een beetje beginnen en mogelijk komt er binnenkort een verdere versoepeling van de maatregelen, maar tegelijkertijd is het ook duidelijk dat we er nog lang niet zijn. Het is echt een periode van niet-weten, van veel onzekerheid en weinig houvast. Dat is niet altijd even gemakkelijk, want wij zijn gewoontedieren en willen graag ‘weten waar we aan toe zijn’. Bovendien is nu extra duidelijk dat er veel is wat ons beïnvloed maar waar we geen directe controle over hebben.
Het állereerste wat een pasgeboren baby doet is met de ogen nog gesloten op zoek gaan naar contact (met een tepel en het warme lijf van mama). Eenmaal gevonden is er direct ontspanning te voelen in dat krioelende lijfje. Dit zoeken naar verbinding, wat als baby puur instinctief en via het lichaam gebeurd, blijven we eigenlijk ons hele leven doen. En dat is volkomen normaal en natuurlijk. Vinden we die verbinding niet of onvoldoende, dan heeft dat verstrekkende gevolgen voor ons welzijn. We zijn namelijk ten diepste sociale wezens en (zoals een bevalling ook heel erg duidelijk maakt): dieren.
Want je hoeft helemaal niks aan jezelf te verbeteren. Je eigen lat mag echt omlaag. Het belangrijkste, zeker in deze lastige tijd, is om zachter voor jezelf te worden. Om je aandacht naar binnen te richten en te voelen wat er in je omgaat. Want door de huidige situatie wordt alles uitvergroot. Patronen worden zichtbaar en intenser dan ooit. En in overlevingsmodus of onder stress zijn we vaak ook nog eens niet ons beste zelf. Het gevaar bestaat dat je je zelfs extra schuldig of ontoereikend voelt: als je je geduld verliest naar je kinderen, je niet zo vriendelijk bent voor je partner, het je niet lukt om je werk te doen zoals je zou willen… enzovoorts.
Echter, zoals jij waarschijnlijk ook wel weet liggen juist buiten de welbekende comfort zone de grootste kansen voor groei en vernieuwing. Bovendien heb ik altijd de intentie om me te laten leiden door liefde en niet door angst. Dus voilà: ik weet wat mijn huiswerk is voor deze week (en jij weet nu wat eraan komt in de volgende blog J).
Je kunt je misschien voorstellen dat ik aanvankelijk enige moeite had met dit te zien als ‘goed nieuws’. Ik kwam vooral in opstand tegen wat er gebeurde (boos, verdrietig, bang). Het zou nog een aantal jaar duren voordat ik werkelijk in staat zou zijn om deze ervaring te zien voor wat het was: het begin van mijn weg naar innerlijke vrijheid. Je zou het een (best wel harde) ‘wake up call’ kunnen noemen. Voor het eerst werd ik geconfronteerd met het feit dat ik geen controle had op de wereld om me heen, hoe hard ik ook mijn best deed. En dat niks zeker is, alles eindigt en lijden onvermijdelijk deel uitmaakt van het leven. Allemaal nogal oncomfortabele waarheden die ik daarvoor ook wel snapte, maar nu pas ervaarde. Daar kwam nog eens bij dat er zich zeven maanden alleen-zijn voor me uitstrekte, zonder plan en zonder iets ‘nuttigs’ om te doen. 
Om je een voorbeeld te geven: als ik denk aan 3 weken thuiszitten met de kinderen, zit ik binnen no time in mijn hoofd. Help! Er ontstaat benauwdheid op mijn borst en om die niet te voelen ga ik heel hard op zoek naar oplossingen. ‘Waar kan ik ze kwijt?’ ‘ Is het wel/niet verantwoord om ze nog naar mijn ouders te brengen? ‘ ‘Wat gaan we dan al die tijd doen’? etc. Maar als ik dan even een paar keer diep ademhaal en mijn aandacht naar dat borstgebied breng gebeurt er iets. Er verandert iets. Dat kan zijn dat er ter plekke meer ruimte ontstaat, maar ook dat het benauwde gevoel intenser wordt. Of dat er iets heel anders voelbaar wordt, doordat ik bewust mijn aandacht op mijn lichaam richt. In alle gevallen ben ik nu in ieder geval bij mezelf en bewust aan het waarnemen hoe ik reageer op wat zich buiten mij afspeelt. Dat geeft informatie waar ik vervolgens wel of niet iets mee kan. Maar bewustzijn is sowieso voorwaarde om andere keuzes te maken en je niet te laten leiden door automatische patronen. 
Maar helaas is het vaak nog niet zo makkelijk. We hebben allemaal wel een kritische stem in ons hoofd die commentaar levert op alles wat we doen (of niet doen). Die ons aanspoort tot meer, beter, sneller… en voor wie het nooit goed genoeg is. De mijne noem ik de Vrouw met de Zweep: haar in een paardenstaart strak naar achteren, in het zwart gekleed met natuurlijk van die lange leren laarzen en dan zo’n grote zweep erbij waarmee je lekker hard kunt uithalen.
Er is natuurlijk wel een reden voor de lange stilte: in 2016 werd ik voor het eerst moeder en twee jaar later kreeg ik er nog een dochter bij. Het was een bewuste keuze om het grootste deel van mijn aandacht en energie te steken in het moederschap en om er te zijn voor mijn kinderen. Wel ben ik altijd blijven coachen: op individuele basis en met veel plezier. Maar de trainingen, retraites en marketing (waaronder het schrijven van berichten en posten op social media) heb ik tijdelijk in de ijskast gezet.