Het was onze derde date. En in een vlaag van verstandsverbijstering had ik ‘ja’ gezegd op zijn uitnodiging om mee te gaan naar het familieweekend.
We draaien het terrein op als mijn toekomstige schoonvader naar mijn kant van de auto toeloopt, zijn hoofd door het raam steekt en zegt: “Zo, jij durft! Gelijk in het hol van de leeuw!”
Even dacht ik nog dat het wel mee zou vallen. Maar ik had beter moeten weten.
Want ik hou sowieso niet echt van groepen. Doe mij maar diepgaand, kwalitatief 1 op 1 contact. En van die typisch Nederlandse verjaardag scènes waar iedereen op een stoel zit met een bordje taart op schoot, daar gruwel ik al helemaal van.
Dus bij de aanblik van de 87 familieleden die zich in de kantine annex feestzaal hadden verzameld en aan het sjoelen waren, wilde ik weg. Direct.
Maar vijftien jaar geleden had ik nog niet geleerd om naar mijn lichaam te luisteren. En dus heb ik het dat weekend dapper vol gehouden. Twee jaar later probeerde ik het zelfs nog een keer, om mijn man een plezier te doen. Maar toen was het toch echt klaar.
Want ik word daar dus echt niet blij van. En wat bleek, na een beetje doorvragen? Mijn man ook niet. Dus voor wie gingen we dan eigenlijk? Korte versie: zijn moeder.
Nu kun je natuurlijk best een keer iets doen voor een ander, ook als je daar zelf geen zin in hebt. Maar er zijn grenzen. En jezelf geweld aan doen om iemand anders blij te maken is wat mij betreft nooit een goed idee.
Maar ik ben mogelijk wat extreem.
Want kerst doe ik ook al niet aan mee. Nu vierde ik dat thuis al nooit, komende uit een ontzettend rood en atheïstisch nest. Oud en nieuw dan weer wel en een kerstboom hadden we ook ‘voor de gezelligheid’.
En heel eerlijk: het is ook gezellig, zo’n versierde boom met lichtjes. Maar toen ik zelf kinderen kreeg en bewust ging nadenken over wat ik ze wilde doorgeven, klopte het toch niet voor mij. Eigenlijk vond ik het zelfs wat hypocriet.
Wel een boom, ook cadeaus en samen eten, maar eh……wat vieren we dan eigenlijk?
Hier kwam opeens mijn opleiding als cultureel antropoloog goed van pas. Want na wat graven in de geschiedenis vond ik de perfecte oplossing: 21 december! Ook wel bekend als de Winterwende, het feest zoals volkeren in ons deel van de wereld dat al eeuwenlang vierden voordat de Romeinen er met het Christendom overheen gingen.
(Leuk weetje: ook de kerstboom komt van deze ‘heidense’ volkeren. Alleen lieten zij hem gewoon in het bos staan en hing hij vol met gedroogd vlees, fruit en versieringen om de geesten tevreden te stemmen. Stuk duurzamer ook.)
Dus nu vieren we al zo’n 10 jaar het Lichtjesfeest, waarin we vieren dat de zon na deze dag langzaam weer terugkomt en het steeds lichter wordt op aarde. Kijk, daar kan ik dus wel oprecht iets bij voelen 🙂.
Ouders en schoonouders doen tegenwoordig ook mee, na aanvankelijk protest. Het principe is simpel: wij vieren dit en jullie zijn van harte welkom. Wil je niet komen omdat je er niks mee hebt dan is dat ook helemaal prima, no hard feelings.
Zo zetten we een voorbeeld, van een vrije keus. Geen sociale verplichting, nul emotionele chantage. Maar samenzijn uit vrije wil en omdat iedereen dat leuk vind. Wat je er verder ook bij denkt.
En dat we de eerste jaren alleen met zijn vieren waren maakte niks uit. Want ons feest was -en is- ontspannen, oprecht en precies zoals we dat willen.
Praktische tips om dicht bij jezelf te blijven
Wat kun jij hier nu mee, vraag je je mogelijk af?
Tja, je kunt natuurlijk ook gewoon niet naar dat kerstdiner gaan als je er niet blij van wordt. Maar ik snap dat dat mogelijk wat te radicaal is. En dus heb ik drie hele praktische oefeningen die je zou kunnen doen voor, tijdens en na een samenzijn met familie om beter bij jezelf te kunnen blijven.
- Van tevoren: neem initiatief en stel grenzen
Denk eens na over wat voor jou helpend zou zijn om er meer van te kunnen genieten. Bijvoorbeeld het bij iemand anders vieren en niet in je eigen huis, zodat je niet met de rommel erna zit. Maar ook: hoe lang wil je gaan? Naast wie wil je graag zitten? Zijn er spelletjes die jij leuk vindt om te spelen die je zou kunnen voorstellen aan de rest? En wat wil je echt NIET? Ook dat laatste is belangrijk. En praat daarover met de anderen.
- Tijdens het samenzijn: adem en beweeg
In een groep is het makkelijk om wat uit jezelf getrokken te worden. Als je van jezelf weet dat je met je aandacht makkelijk naar de ander gaat, oefen dan eens met jezelf tijdens het diner vastplakken aan de leuning van de stoel waar je op zit. Letterlijk achterover leunen dus. En kijk dan of je tijdens gesprekken kan experimenteren met 50% van je aandacht bij jezelf houden en 50% van je aandacht bij de ander. Hoe verandert dit je beleving?
Voor mensen die eerder dichtklappen, terugtrekken of dissociëren zou mijn suggestie zijn om eens wat dieper en bewust adem te halen. Of vaker in beweging te komen door ‘even wat water te halen’ in de keuken, naar de wc te gaan en daar een paar gekke bekken te trekken, of aan te bieden de tafel af te ruimen – waardoor je ook blijft bewegen en even uit de drukte kunt stappen.
- Na afloop: schud als een eend
Stress slaat zich op in ons lijf. En hier kunnen we echt iets leren van hoe andere dieren daarmee omgaan. Ooit gezien hoe twee eenden ruzie maken? Na de confrontatie schudden ze even flink met de veren en zijn direct van hun stress verlost. Vrolijk zwemmen ze weer verder, alsof er niks gebeurd is. Dus negeer die innerlijke stem die er mogelijk iets van vindt en neem een paar minuten de tijd om even flink te trillen en te schudden als je weer thuis bent. Toch te raar? Dan werkt dansen ook heel goed.
Duurzaam liever worden voor jezelf
En als je het dan eenmaal hebt overleefd, is het tijd om weer plannen te maken voor het nieuwe jaar. Goede voornemens horen daar ook bij maar je weet ongetwijfeld hoe het daarmee gaat: dat werkt voor eventjes maar daarna gaat alles gewoon weer terug naar hoe het was.
En weet je waarom? Omdat die voornemens meestal over gedrag gaan. En als je daar iets in wilt veranderen zonder de onderliggende oorzaak te bekijken, dan moet dat op wilskracht. Afhankelijk van hoe sterk die is hou je dan kort of lang vol. Maar niet eeuwig.
Mijn suggestie zou zijn om die wilskracht even te laten en te kijken of je nieuwsgierig kunt worden naar jezelf. En dan vooral naar wat JIJ nodig hebt om meer te kunnen ontspannen. Op te laden. En wat liever te worden voor jezelf – maar dan duurzaam.
Kun je daar wel wat begeleiding bij gebruiken? In januari heb ik weer een paar plekjes vrij voor een gratis sessie.
En helemaal leuk als je mee komt doen aan een workshop, zoals ‘Lief zijn voor jezelf’ of ‘Ontspannen als je altijd aan staat’. Je bent van harte welkom!
Zo. Dan ga ik nu kijken wat ik allemaal kan uitbesteden voor het Lichtjesfeest.
Warme groet,
Selena